#576 - Lektura szkolna po latach...

Po raz pierwszy „Lalkę” przeczytałam 
w liceum,  spędzając czas w szpitalu po operacji. Nie doceniłam wtedy tej lektury, jednak wracając do niej po latach, odkryłam, że od tego czasu będę miała do niej wielki sentyment. Pewne rzeczy docenia się dopiero po czasie.
 
Dzięki oryginalnemu serialowi Empik Go, przeniosłam się do epoki pozytywizmu. Głównym bohaterem jest kupiec Stanisław Wokulski – człowiek, którego osobowość kształtowała się jeszcze za czasów romantyzmu, a życie zmusiło go do odnalezienia się w czasach, które były związane z pozytywizmem. Powieść Bolesława Prusa przedstawiona jest w dwóch planach czasowych: teraźniejszości oraz przeszłości. Ta druga przedstawiana jest przez subiekta pana Wokulskiego, dzięki jego pamiętnikowi. Czas akcji jest interesujący, gdyż książka ukazuje lata 1878-1879. Wspomniane są też lata trzydzieste XIX w. Nie brakuje opisów wydarzeń historycznych tj. Wiosna Ludów (1848 r.) czy powstania styczniowego (1863 r.). Miejsce akcji to w głównej mierze Warszawa, ale i Powiśle, Leszno, majątek Zasławek czy Paryż.
 
W „Lalce” dzieje się bardzo dużo, a ponadto pojawia się wielu bohaterów. Jest to wielowątkowa historia. Akcja tej książki, budowana jest wokół postaci, jaką jest Stanisław Wokulski oraz jego uczucie, jakie żywił do Izabeli Łęckiej. Bohater w każdy możliwy sposób chciał zdobyć kobietę, jednak ona nie była nim zainteresowana. Choć udało się Wokulskiemu zdobyć jej rękę, to ostatecznie z niej zrezygnował. Słowa i zachowanie panny Izabeli tak nim wstrząsnęły, że można powiedzieć, że jego przekonania i romantyzm, który ukształtował jego charakter same go przygniotły. Wydarzenia, gdy ruiny zamku i kamień, na którym wyrył słowa dla Łęckiej, zostały wysadzone w powietrze są dla mnie swoistą metaforą jego załamania, gdyż upadły przekonania i wiara w romantyczną miłość.
 
Serial audio odczarował to, co w czasach licealnych było zmorą. Lektury szkolne, kojarzą się ospałymi tomiskami, które nie zachęcały swoją formą do zapoznawania się z nimi. Cieszę się, że powieść Bolesława Prusa ponownie zagościła w moim życiu, nie jako nieciekawa i nudna pozycja, z którą się męczę, ale jako ta intrygująca i wciągająca. Jeśli chodzi o adaptacje filmowe „Lalki” to też bardzo dobrze je wspominam, ale brakowało mi, żeby ta ponadczasowa historia doczekała się tak współczesnej adaptacji jak w wysłuchanym serialu. Rola Julii Wieniawy jako Izabeli Łęckiej od razu mi się spodobała, widziałam ją oczyma mojej wyobraźni. To samo mogę powiedzieć o Adamie Woronowiczu (Stanisław Wokulski), Wiktorze Zborowskim (Ignacy Rzecki) czy Barbarze Kurdej-Szatan, która w roli Kazimiery Wąsowskiej była chyba najlepsza! Charakter bohaterki był oddany dla mnie w 200%. Słuchając audiobooka bawiłam się świetnie. Odkrywając na nowo opowieść i zauważając pewne rzeczy, które kiedyś w czasach liceum na lekcjach były poruszane...
 
Czy Izabela Łęcka była tak wyrachowana i zapatrzona w siebie? Czy Stanisław Wokulski tak ślepo wierzył w miłość, że ona go zniszczyła? Hmm... To pytania, które towarzyszyły mi od samego początku, gdy tylko zaczęłam słuchać tę powieść. Wnioski nasunęły się różne. Izabelę Łęcką odebrałam jako przepiękną arystokratkę, która znała swoją wartość. Jednak przez społeczeństwo była widziana w określony sposób i rozmyślnie korzystała z gry pozorów. Choć sama czasem w myślach wiedziała, że chce by było inaczej to bała się zaryzykować. Bała się krytyki. Osądu. Wolała, aby społeczeństwo widziało ją taką jaką chce i też dlatego może to wszystko się tak potoczyło i na końcu podjęła decyzję o wstąpieniu do zakonu. W pewien sposób żałowała swoich decyzji i słów, jakie zraniły pana Wokulskiego. Jednak nie wszystko dało się cofnąć i naprawić. Z kolei Stanisław Wokulski – to człowiek, który był bohaterem romantycznym, chcącym dla miłości zrobić wszystko. Fakt ślepo w nią wierzył, ale bardzo często wykorzystywał ją, aby usprawiedliwić wszystkie swoje występki. Był dobrym człowiekiem, każdemu pomagał, jednak potrafił też odpłacić się za krzywdy. Czy jego miłość ślepo zaprowadziła go pod ścianę? Tak, ponieważ już na początku zauważał niechęć Izabeli, ale nie chciał z niej zrezygnować. Za wszelką cenę pragnął jednego i to mu się udało, ale jednocześnie go zraniło. Co później skłoniło go do rozpaczy i próby samobójczej. A na samym końcu niszczy wszystkie związane z Łęcką wspomnienia i znika bez słowa...

Przesłuchana przeze mnie wersja serialu została uwspółcześniona, a dialogi bardziej uaktualnione. Jednak to nie odebrało powieści jej oryginalności. Realizm oraz rzeczywistość zostały zachowane, a dodanie warstwy muzyki filmowej, odgłosów, jeszcze bardziej działała na wyobraźnię. Pamiętam, że pamiętnik Rzeckiego był bardzo nudny, a w audiobooku odebrałam to jako najważniejszą część tej historii. To pamiętnik był motorem do opowiedzenia o miłości i perypetiach bohaterów. Dzięki temu doświadczeniu – zrozumiałam w pełni czym jest ta lektura szkolna. Izabela Łęcka również była romantyczką, ale bała się tej części samej siebie. Julia Wieniawa odgrywając jej rolę pozwoliła mi ją poznać bardziej, trochę utożsamić się z nią i zrozumieć te emocje oraz to o czym marzyła.
 
Czy czekam na więcej takich projektów odświeżenia lektur szkolnych. Tak! Bardzo chętnie odczarowałabym kilka innych w taki sposób. Oczywiście, że polecam słuchowisko „Lalki”. To było ciekawe zderzenie się ze swoimi dawnymi przekonaniami na temat lektury, które po weryfikacji się zmieniły. Także czytajcie, a raczej słuchajcie i również się zachwycajcie tak jak ja!

Premiera:
6 października w aplikacji Empik Go i na www.lekturalalka.pl
Liczba odcinków: 13
Przygotowanie scenariusza serialu: Magdalena Zych-Chludzińska na podstawie powieści “Lalka” Bolesława Prusa
Reżyseria: Krzysztof Czeczot i Maciej Zych
W rolach głównych: Julia Wieniawa-Narkiewicz, Adam Woronowicz, Wiktor Zborowski, Krzysztof Czeczot, Barbara Kurdej-Szatan, Maciej Musiał
W pozostałych rolach: Krzysztof Szczepaniak, Stanisław Biczysko, Anna Korcz, Agata Trzebuchowska, Katarzyna Żak, Anna Próchniak, Stanisław Brejdygant, Agata Turkot, Leszek Zduń, Miłogost Reczek i inni
Realizacja dźwięku: Maciej Zych, Krzysztof Czeczot, Jan Jędrzejczyk, Agata Lenarczyk i Wojciech Pątkiewicz
Producent wykonawczy: Osorno Media
Koproducent: Empik Go

Materiały promocyjne empik.com

0 comments