#554 - Normalni ludzie jeszcze istnieją?

Po książkę, a właściwie audiobook, Normalni ludzie sięgnęłam ze względu na reklamę serialu o tym samym tytule. Tym razem zdecydowałam się zapoznać w pierwszej kolejności z książką, a później filmową adaptacją. Wolna od założeń i uprzedzeń, nie wiedząc czego się spodziewać, rozpoczęłam słuchanie.

Sally Rooney opowiada historię, jakich - zdaje się -  istnieje na świecie już wiele - ona i on, pochodzący z różnych warstw społecznych, lecz rozumiejący się lepiej niż najbliżsi przyjaciele. Próbując odnaleźć swoje miejsce w skomplikowanym, wręcz kastowym świecie, Marianne i Connel jednocześnie planują swoje życie poza ramami wyznaczonymi przez wąskie horyzonty dusznego miasteczka, które jest za małe by zmieścić w nim najlepszego ucznia pochodzącego z najuboższej warstwy społecznej i zbyt buntowniczą, samotną dziewczynę z dobrego domu. Oboje pilnują, by w szkole nawet spojrzeniem nie zdradzić swojego największego sekretu - porozumienia ponad stereotypami i standardami, które mogłoby zatrząść poukładanym światem sennego miasteczka.

 

 

Sally Rooney

Normalni ludzie

Wydawnictwo W.A.B.

Tłumaczenie Jerzy Kozłowski

Lektor Anna Kerth

Historia wydaje się być zupełnie normalna, jak sugeruje tytuł - przedstawia historię dwójki nastolatków stojących u progu dorosłości, stojących przed wyborem, kim chcą być w dorosłym świecie, decydując i definiując czym dla nich jest odpowiedzialność, miłość, przyjaźń i życie, jak wielu przed nimi i wielu zapewne po nich. Jednakże czytelnik odnosi wrażenie, że historia wymyka się prostemu pojmowaniu, łamiąc schematy i nie używając do tego gwałtownych zwrotów akcji - raczej zawieszeń, przeskoków czy używając myśli i emocji bohaterów. Czując ciągłe napięcie i dysonans między uczynkami a myślami Marianne i Connela, symetrycznie miotałam się wewnętrznie między zrozumieniem, a zupełnym odrzuceniem wobec poznawanych postaci. Im mocniej zanurzałam się w ich psychikę i emocje, tym mocniej gubiłam się w celach, marzeniach i podejściu do świata. Przypomniałam sobie, jak intensywnie ewoluuje człowiek podczas kilku lat, gdy wyjeżdżając na studia nagle chce (a może musi?) mieć zdanie na gros tematów i podejmuje decyzje (czasem pod wpływem chwili), które definiują jego życie na przynajmniej kilka najbliższych lat. To szczególnie widoczne w sposobie, w jaki oddziałuje na siebie dwójka głównych bohaterów, rozwijając się, cofając, wracając i odpływając.  Nie umiem określić, czy ta znajomość była po prostu toksyczna czy pojawiła się na tyle wcześnie, że wypaczyły ją rzeczy, które z perspektywy lat nie są już tak ważne, jak wydawało się w chwili pisania matury. Czy to historia o dojrzewaniu? W pewnym sensie tak.

Zastanawiam się, jak określić pozytywy i negatywy tej książki.  Oba zagadnienia splatały się w nierozerwalny sposób, tak jak  w życiu - radość obracała się w smutek, a ze smutku rodziła się radość. Na pewno warto nadmienić, że w tej historii z niebywałym smakiem i wyczuciem zostały opisane sceny zbliżeń seksualnych. Akty miłosne opisano z pełnym spektrum emocji, nie pomijając zakłopotania i niepewności, ale z uwzględnieniem przemocy i szczęścia.

Niesamowity klimat książki oddała lektorka - Anna Kerth. Jej głos idealnie odmalowywuje wieloznaczność sytuacji, oddając czasem jedynie akcentem czy intonacją całe spektrum emocji towarzyszące bohaterom.

Do historii Marianne i Connela z pewnością wrócę, choćby za sprawą serialu. Ciekawi mnie, czy za pomocą obrazów uda się oddać tę skomplikowaną i złożoną emocjonalność dwojga wrażliwych ludzi wrzuconych w trybiki świata, którego zasady dopiero poznają. Czy polecam? Tak, choć budzi we mnie sprzeczne emocje - to czyni tę lekturę wyjątkową i genialną.